Masterbatch, kavram olarak ana karışım anlamına gelir. Başka bir deyişle, genellikle eritip şekillendirme aşamasında, plastik olan hammaddeye ilave edilen granül şeklindeki boya olarak adlandırılır. Plastik sektöründe kullanılan ve önemli bir katkı maddesi olan masterbatch, yüksek konsantrasyon sırasında renk pigmentlerinin ya da iyileştirici diğer katkıların taşıyıcıya yedirilmesi ile üretilir.
Granül şeklinde sunulan masterbatch, doğrudan renk pigmentinin kullanılmasına kıyasla pek çok avantaja sahiptir. Bu avantajlardan başlıcaları şunlardır:
– Operasyonel maliyetten tasarruf sağlanır,
– Toz şeklinde pigment kullanmak yerine, üretim sırasında daha temiz masterbatch granülleri kullanılır,
– Üretim sürecinde ciddi oranda zaman tasarrufu sağlanır,
– En önemlisi de masterbatch yöntemi ile renk formülasyonu sabitlendiği için süreklilik sağlanır.
Granül olmasının yanı sıra sıvı masterbatch seçenekleri de sektörde sıkça kullanılır. Her plastik üreticisi, standart ya da kendisi için özel üretilen bir masterbatch katkısını alır, kendi hammaddesi ile uygun oranlarda karıştırır ve ortaya tamamen farklı bir nihai ürün çıkarır.
Daha detaylı olarak bilgi verilmek istenirse, ürün hammaddesine uygun olarak seçilen taşıyıcı polimerin, belirli sıcaklık altında extrüder makinede UV, antislip vb gibi uygun katkı maddesi ve renk pigmenti eklenerek harmanlaması ile masterbatch üretim süreci tamamlanır. Üretim aşamasında en önemli iki kriter; dağılımın sağlanması ile pigmentin ya da iyileştirici katkı olarak kullanılan maddenin taşıyıcı içerisinde topaklanmasını önleyecek yüksek yayılımın sağlanmasıdır.
Masterbatch Temel Bileşenleri
Masterbatch’in temel olarak 4 farklı bileşeni vardır:
1. Boya ve pigment
Pigmentler, inorganik pigment ve organik pigment olarak ayrılır. Genellikle yaygın şekilde kullanılan pigmentler ftalosiyanin mavisi, ftalosiyanin kırmızısı, hızlı kırmızı, kalıcı sarı, kalıcı mor, azo kırmızısı, ftalosiyanin yeşili, makromolekül kırmızısı, makromolekül sarı gibi pigmentlerdir. Bunların dışında yaygın olarak kullanılan inorganik pigmentler ise titanyum dioksit, karbon siyahı, kırmızı demir oksit, demir oksit, kadmiyum sarısı ve kadmiyum kırmızısıdır.
2. Taşıyıcı
Masterbatch matrisi olarak bilinen taşıyıcı maddedir. Özel masterbatch türleri, genellikle taşıyıcı ürün olarak reçineyi kullanılır. Ancak bu noktada taşıyıcı olarak kullanılan maddenin akışkanlığının da dikkate alınması gerekir.
3. Dispersiyon Madde
Pigmentlerin homojen olarak dağılmasını sağlamak için kullanılan maddedir. En yaygın şekilde kullanılan dispersiyon maddeleri stearatlar ile polietilen olarak düşük moleküler mumlardır.