Berivanların at sırtında geçen ömürleri

Muş’ta kırsal kesimde yaşayan ve geçimlerini hayvancılık yaparak sağlayan berivanların hayatlarının büyük bir bölümü at sırtında geçiyor. Varto ilçesine bağlı Karaköy’de sürülerin bulunduğu meralara at sırtında yolculuk eden berivanlar, 8 kilometrelik zorlu yolu güçlükle aşıyor.

Merada hayvanlarını sağarak elde ettikleri sütleri bidonlara boşaltıp atlara yardımlaşarak yükleyen kadınlar, yeniden köyün yolunu tutuyor. Köye ulaşan berivanlar, elde ettikleri sütten tereyağı, peynir ve yoğurt yaparak satıyor.

“Hayat şartları zor”

Her gün meraya yolculuk edebilmek için 4 kilometrelik yolu at sırtında geçirdiklerini ifade eden berivanlardan Aydan Bingöl, hayvanları sağdıktan sonra tekrar köye dönüş yoluna geçtiklerini söyledi. Elde ettikleri sütten peynir, yoğur ve tereyağı yaptıklarını aktaran Bingöl, “Geçim kaynağımız bu iş olduğu için mecburen çalışmak zorundayız. Hayat şartları zor ve çocuklarımız okula gidiyor, mecburen işimizi yapıyoruz. Geçimimizi sağlamak için hayvancılıkla uğraşıyoruz. Şimdi sütü götürüp kış hazırlığı için kullanacağız” dedi.

“30 senedir hep at sırtında süt sağımına gelip gidiyorum”

Evlenmeden önce de kendi köyünde berivanlık yaptığını anımsatan Bingöl, “buraya gelin geldim ve 25 senedir de burada berivanlığa devam ediyorum. 30 senedir hep at sırtında süt sağımına gelip gidiyorum. İlkbahar mevsiminde başlayıp sonbahara kadar süt sağım için gel git yapıyoruz.

Atların sırtındayız sürekli. Kış mevsiminde de sürekli kar altındayız ve hayvanların yavrularına bakıp, doğum yapan hayvanlarla zaman geçiriyoruz. Hayatımız hep hayvanlarla geçiyor. Çok zor bir iş. Her şeye rağmen geçim kaynağımız olduğu için çalışacağız” ifadelerini kullandı.

“Kilometrelerce yol kat ederek meraya geliyoruz”

Karaköy’de yaşadıklarını ve her gün kilometrelerceyolu aşarak meraya ulaştıklarını belirten berivanlardan Sabriye Tekin ise “Sürülerimiz dağlık bölgede olduğu için sütümüzü sağıp atlarla eve dönüyoruz. Sütümüzü eve götürüp makineye boşaltıyoruz. Yayık yardımı ile tereyağı, ateş üzerinde de çökelek elde ediyoruz. Koyunları sağıp en az 20-30 kilogram süt alıyorum. İşimiz bitince kadınlarla oturup çay içiyoruz, sohbetler ediyoruz. Dinlenmemiz bittikten sonra at sırtına binerek hep beraber evlerimize geçiyoruz. Sadece koyunlarımızı sağıp geçimimizi böyle sağlayabiliyoruz” diye konuştu.

Uğur Ulu