Kamu İhaleleri, Kamu İhale Kanununda belirtilen kurum ve kuruluşlarının ihtiyaç duyduğu mal ve hizmet alımı ile yapım işlerini karşılamak amacıyla ihtiyaç sahibi kurum tarafından açılan ihalelerdir. Bazı ihale süreçlerinde yapılan işlemler, eylemler ve sonuçlarında hukuka aykırı yönler bulunabilmekte olup, bu tür durumlarda açılan davalar kamu ihale davası olarak adlandırılmaktadır. İhale sürecinde hak kaybına veya maddi manevi zarara uğradığını iddia eden kişi veya kurumlar Kamu İhale Kanununda belirtilen kurallar kapsamında yargı yoluna başvurarak iddialarıyla ilgili araştırma yapılmasını talep edebilmektedir.
Kamu ihalesi iptali veya hak ihlallerinin giderilmesi amacıyla yapılabilen itirazlar, şikayet ve itirazen şikayet olmak üzere 2 farklı şekilde yapılabilmektedir. Dava açılmadan önce başvuru yapılması ve tüketilmesi zorunlu olan idari başvuru yollarından bir sonuç alınamadığında kamu ihale davası açılabilmektedir. Bazı hallerde ihaleler farklı yöntemlerle yapılabiliyor olsa da, kamuya bağlı kurumlar, belediyeler ve il idareleri tarafından açılan tüm ihaleler 4734 kamu ihale kanununda belirtilen usul ve esaslara uygun olarak yapılmaktadır. Bu çerçevede yapılmayan veya yapılmadığı düşünülen ihalelere karşı açılacak olan iptal davaları, ihalenin yeniden yapılması kararıyla sonlanabilir.
Kamu İhalelerinde Karşı Şikayet Süreci Nasıl İşler?
Kamu ihalelerine katılım sağladıktan sonra hak kaybına uğradığını düşünen kişi veya kurum idari başvurular yoluyla itiraz sürecini başlatabilirler. Kamu ihalesinin sonuçlarına veya ihale süreci başladıktan sonraki eylemlere karşı şikayet yapılan işlem veya eylemlerin Kamu İhale Hukukuna aykırılık içerdiği iddiasıyla eylem ve işlemin fark edildiği tarihten sonraki gün başlar.
Şikayet yoluyla ihaleye karşı yapılan başvurularda ivedilik gerektiren ihalelerde 5 iş gün, diğer durumlarda ise 10 gün içerisinde yapılmalıdır. Şikayet usulüyle yapılan iptal başvuruları, ihaleyi açan idareye ihale sözleşmesi imzalanamadan önce yapılmalıdır. İtirazın ihaleyi açan idareye yapılmasındaki amaç, ihaleyle ilgili olası bir yanlışlığın kısa süre içerisinde çözüme kavuşturulmasıdır.
Kamu İhalelerinde Karşı İtirazen Şikayet Süreci Nasıl İşler?
Kamu ihale davaları kendine özel spesifik kurallar içermesi, teknik donanım ve deneyim gerektirdiğinden dolayı dava süreçlerinin uzman kamu ihale avukatları tarafından yürütülmesi gerekir. İhale sonrasında alınan kararı kendince doğru bulmayan taraf veya taraflar iptal istemiyle şikayet yoluyla ihaleyi açan idareye yapılırken, itirazen şikâyet yoluyla yapılan başvurular Kamu İhale Kurumu (KİK) makamına hitaben yazılan dilekçe ile yapılır.
Kamu ihale kurumu yapılan başvuruları şikayeti yapanın iddiaları ve bu konuda idarenin aldığı kararları itiraz edilen hususlar yönünden inceler. İtirazen şikayet başvuruları Kamu İhale Kurumu tarafından incelenir ve şikayetin kayıtlara geçtiği tarihten başlamak üzere 20 gün içerisinde nihai kararını açıklar. Kamu İhale Kurumu tarafından açıklanan nihai karara karşı iptal davaları da açmak mümkündür. İdare mahkemelerine yapılan kararın iptali davaları kanuni düzenlemenin getirdiği yasal zorunluluklar sebebiyle ivedilikle görülerek öncelikli olarak karara bağlanır.
Kamu İhalelerine Karşı Dava Nasıl Açılır?
Kamu ihalelerinde çıkan sonuca itirazlar ihaleye çıkan idareye, kamu ihale kuruluna yapılabilmekte olup, çözüm yolları tüketildiğinde ise dava açma yoluyla ortaya çıktığı varsayılan mağduriyetlerin giderilmesi mümkün olabilmektedir. İdare mahkemelerine açılabilen kamu ihalesi davaları, idari işlemlerin davayı açan kişiye tebliğ tarihinden sonraki 60 günde sonlandırılır. Kamu ihale davalarında görevli mahkeme idari mahkemeler olarak belirlenirken, yetkili mahkemeler ise idari işlemlerin yapıldığı kurumun bulunduğu yer mahkemesi olarak belirlenmiştir. Gerek şikayet, gerek itirazen şikayet, gerekse dava yoluyla yapılan iptal başvurularında mutlaka uzman bir kamu ihale avukatı ile birlikte hareket edilmesi alınacak sonuçlar açısından önemlidir.